شکلات خودِ عشق است! چه وقتی که شاد و خوشحالیم و چه وقتهایی که احساس ناراحتی میکنیم یک ترکیب عالی از شیر و شکر و شکلات میتواند حال و هوایمان را عوض کند. برای عاشقان شکلات فقط شکلات نیست که لذتبخش است، اصلا روایت داریم هر چیزی که طعم شکلات بدهد یا روکش شکلاتی داشته باشد رتبهی اول خوشمزههای دنیا را دارد؛ از بستنی شکلاتی و کیک شکلاتی گرفته تا میوههایی که در شکلات غوطهور شدهاند. شکلاتهای شیری برای رژیم لاغری یا رژیم تناسب اندام انتخابهای خوشمزه اما نه چندان سالمی هستند! شاید بهتر باشد با یکی دیگر از اعضای خانوادهی شکلاتها آشنا شوید: شکلات تلخ (Dark Chocolate)
شکلات تلخ در گروه مواد غذایی ابرغذاها یا superfood قرار میگیرد. ابرغذا به آن دسته از مواد غذایی گفته میشود که تاثیر زیادی بر سلامتی انسان دارد. جالب است بدانید بلوبری و شکلاتهای تلخ از شناختهشدهترین ابرغذاها هستند که طرفداران زیادی هم دارند. شکلات از دانههای درخت کاکائو بدست میآید که منبعی غنی از آنتی اکسیدانها است.
طبق تحقیقات انجام شده، شکلاتهای تلخ برای قلب و سلامت بدن انسان بسیار مفید هستند. بعلاوه هر چه شکلات تلختر باشد حاوی شکر کمتری است. اگر تا حالا این خوشمزهی هیجانانگیز را امتحان نکردهاید اشکالی ندارد. تا پایان این مطلب با ما همراه باشید و دربارهی خواص آن نکات مهمی را یاد بگیرید. بعد بخرید و بخورید و لذتش را ببرید!
(در فروشگاه آجیل و خشکبار حاجی بادومی کار خرید انواع بادام، فندق و پسته را برای شما راحت کردهایم.)
شکلاتهای تلخ نسبت به شکلاتهای شیری طعم شکلات واقعیتری دارند. این نوع شکلات درصد بیشتری کاکائو و در نتیجه چربی کمتری دارد. بعلاوه کمبود شیر در این نوع شکلات به این معنی است که شکلاتهای تلخ بیشتر در معرض خشک شدن هستند و طعم تلختری هم دارند.
شکلات تلخ بسیار تیرهتر از شکلاتهای شیری به نظر میرسد زیرا دارای خلوص بیشتری هستند. درصد کاکائوی جامد در شکلاتهای تلخ حدودا 65% یا بیشتر است. از آنجایی که شکلاتهای تلخ طبیعیتر هستند در صورت مصرف به اندازه، فواید آنها برای سلامتی افزایش مییابد. این نوع شکلات دارای مقادیر زیادی آنتیاکسیدان است که میتواند به بدن در دفع سموم و رادیکالهای آزاد کمک کند.
شکلات شیری نسبت به شکلات تلخ تصفیهشدهتر است و به همین خاطر بافتی نرمتر و شیرینتر نسبت به شکلات تلخ دارد. شکلات شیری معمولا حاوی 30درصد کاکائو است و از شیرخشک یا شیر تغلیظ شده برای خامهایتر شدن و شیرین کردن آن استفاده میشود. هرچه شکلات بیشتر پردازش شود کیفیت بیشتری را از دست میدهد.
بسیاری از خواص شکلات از فلاوانولها ناشی میشود که دارای اثرات آنتیاکسیدانی و طعم بسیار تلخ هستند. اما همانطور که عمل تخمیر، قلیاییسازی و تفت دادن انجام میشود این فلاوانولها از بین میروند. از آنجایی که شکلاتهای تلخ حاوی درصد کاکائوی بیشتری نسبت به شکلات شیری هستند فواید آنها برای سلامتی بسیار بیشتر است.
انواع مختلف شکلات تلخ با توجه به درصد کاکائوی موجود در آنها مشخص میشود. این شکلاتها به صورت تلخ، نیمه شیرین و شیرین طبقهبندی میشوند. میزان کاکائوی موجود در شکلاتها میتواند از 30 درصد (برای نوع نسبتا شیرین) تا 80 درصد و بالاتر برای شکلاتهای خیلی تلخ باشد. هرچه درصد کاکائوی موجود در شکلات بیشتر باشد شکلات تلختر است.
شکلات محصول درخت کاکائو است، گیاهی که دارای مقدار زیادی مواد معدنی و آنتی اکسیدان است. شکلاتهای شیری که حتما زیاد دیدهاید و خوردهاید دارای کره کاکائو، شکر، شیر و مقدار کمی کاکائو است. در مقابل، شکلات تلخ حاوی مقدار بیشتری کاکائو و شکر کمتری نسبت به شکلات شیری است.
شکلات تلخ حاوی مادهای مغذی به نام فلانوئید است؛ مادهی شیمیایی گیاهی که مانند آنتی اکسیدان عمل میکند و نقش مهمی در جلوگیری از سرطان، سلامت قلب و کاهش وزن دارد. کاکائو مملو از آنتی اکسیدان است؛ حتی خیلی بیشتر از چای سبز. هر چه این شکلات تلختر باشد، حاوی آنتی اکسیدان بیشتری است اما برای اینکه از خواص آن بهره ببرید باید در خوردن آن تعادل را رعایت کنید. در ادامه به خواص این ابرغذای خوشمزه و پرطرفدار اشاره میکنیم؛ این خواص و فواید را میتوانید در شکلات تلخ 95 درصد، 90 درصد، 85 درصد و 72 درصد ببینید که همگی درصد بالایی از کاکائو دارند.
شکلاتهای تلخ باکیفیت که دارای کاکائوی زیادی هستند منبعی غنی از مواد مغذی هستند. این شکلاتها حاوی مقدار مناسبی فیبر محلول و مواد معدنی زیادی هستند. در یک بستهی 100 گرمی شکلات تلخ که دارای 70 تا 85 درصد کاکائو است این مواد وجود دارد:
میزان 11 گرم فیبر
میزان 67 درصد از نیاز روزانهی بدن به آهن
میزان 58 درصد از نیاز روزانهی بدن به منیزیم
میزان 89 درصد از نیاز روزانهی بدن به مس
میزان 98 درصد از نیاز روزانهی بدن به منگنز
بعلاوه این میزان از شکلات تلخ دارای پتاسیم، فسفر، روی و سلنیوم زیادی نیز هست. البته این مقدار شکلات برای مصرف یک روز مناسب نیست! همهی این مواد 600 کالری انرژی و البته مقدار کمی شکر نیز دارد. به همین خاطر است که بهتر است در مصرف آن تعادل را رعایت کنید. در مورد چربی این مادهی غذایی نیز باید بدانید اسیدهای چرب کاکائو و شکلات تلخ عالی است. چربیها اکثرا از نوع اشباع و غیراشباع هستند و مقدار اسیدهای چرب اشباع نشده در آن بسیار کم است. لازم به ذکر است شکلاتهای تلخ دارای کافئین و تئوبرومین هم هستند. اما نگران بیخوابی نباشید. مقدار کافئین شکلات تلخ در مقایسه با قهوه ناچیز است.
(از صفحه خشکبار نیز بازدید کنید.)
همانطور که میدانید شکلات تلخ از دانههای کاکائو بدست میآید که بهترین منبع آنتی اکسیدان در دنیا است. بهتر است از انواع شکلاتهای تلخ ارگانیک یا هر نوع شکلات تلخی که بالای 70 درصد کاکائو است، استفاده کنید. شکلات تلخ مملو از ترکیبات آلی است که از نظر بیولوژیکی فعال هستند و به عنوان آنتی اکسیدان عمل میکنند. این مواد عالی شامل پلی فنولها، فلاوانولها و کاتچینها است.
فلاوانول، یکی از آنتی اکسیدانهای موجود در شکلات، باعث تحریک پوشش رگها برای تولید گاز اکسید نیتریک میشود. این گاز رگها را تسکین میدهد و فشار خون درون آنها را کاهش میدهد. این تاثیر اگرچه خیلی جزئی است اما از نظر آماری تاثیر قابل توجهی بر فشار خون دارد.
شکلاتهای تلخ برای برخی از جنبههای بیماری قلبی مفید هستند. این شکلاتها به خاطر کاهش کلسترولهای بد و تقویت کلسترولهای خوب در بدن شناخته شدهاند. سطح کلسترول بد اکسید شده میتواند به عروق شما آسیب برساند و خطر بیماریهای قلب را افزایش دهد. شکلات تلخ همچنین میتواند باعث کاهش مقاومت به انسولین شود. مقاومت به انسولین نیز یکی از فاکتورهای خطرزا برای بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای قلبی و دیابت است.
(از محصولات با کیفیت ما در صفحه شکلات پذیرایی دیدن کنید.)
خواص کاکائوی موجود در شکلات تلخ برای دیابت بسیار مفید است. این مادهی غذایی مفید میتواند باعث افزایش حساسیت بدن نسبت به انسولین شود که به تبع باعث کاهش سطح قند خون میشود. به این ترتیب مصرف شکلات تلخ با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 همراه خواهد بود. اگر در حال حاضر مبتلا به دیابت هستید خوردن مقادیر متعادلی از شکلات تلخ میتواند به مدیریت بهتر دیابت نوع 2 کمک کند.
ترکیبات بیو اکتیو موجود در شکلات تلخ میتواند از پوست شما در برابر آسیبهای نور خورشید محافظت کند. این نوع شکلات باعث بهبود جریان خون پوست و افزایش تراکم و آبرسانی به آن میشود. بنابراین اگر تصمیم دارید برای تعطیلات به یک مکان آفتابی بروید و یا در طول روز زیاد در معرض نور خورشید هستید از خوردن این نوع شکلات غافل نشوید.
شکلات تلخ خواص بینظیری دارد که یکی از آنها کمک به بهبود عملکرد مغز است. این نوع شکلات به طور قابل توجهی در بهبود عملکرد شناختی در افراد مسن مبتلا به اختلالات ذهنی موثر است. بعلاوه محرکهایی مانند کافئین که در این شکلات وجود دارد به بهبود عملکرد مغز در کوتاه مدت کمک میکند.
التهاب، واکنش طبیعی بدن به میکروبها و سایر مواد مضر است. با این حال، التهاب مزمن میتواند به سلولها و بافتهای بدن آسیب برساند و خطر برخی شرایط جسمی مانند دیابت نوع 2، آرتروز و انواع خاصی از سرطان را افزایش دهد. شکلات تلخ حاوی ترکیباتی با خاصیت ضد التهابی است که به کاهش التهابات بدن کمک میکنند. طبق تحقیقات انجام شده مصرف مداوم شکلات تلخ، التهابات ناشی از دیابت نوع 2 را در افراد تا حد زیادی کاهش میدهد.
مطالعات انجام شده در مورد خواص شکلات تلخ برای خانمها نشان میدهد مادهی شیمیایی تئوبرومین در شکلات میتواند از پرهاکلامپسی (اختلالی که باعث عوارض جنین و مادر میشود) جلوگیری میکند؛ و البته هر چه شکلات تلختر باشد بهتر است. پرهاکلامپسی در درجهی اول باعث افزایش فشار خون در زنان باردار میشود و خوردن شکلات میتوانید این خطر را تا 69% کاهش دهد. بنابراین خانمهای باردار بهتر است از مصرف خواص شکلات تلخ در بارداری غافل نشوند.
علاوه بر این خانمها معمولا در دوران پیش از قاعدگی (PMS) میل به غذاهای خاصی مانند شکلات دارند؛ این مساله به خاطر این است که شکلات باعث آزاد شدن اندورفین آرامبخش میشود و اضطراب را کاهش میدهد. علاوه بر این شکلات تلخ منیزیم بالایی دارد که باعث افزایش روحیه و کاهش احتباس آب میشود.
شکلات به خاطر خواص و فوایدی که دارد میتواند برای سلامت کودکان نیز بسیار مفید باشد. مواد مغذی همچون منیزیم، فسفر و فلاونوئیدهای موجود در شکلات آن را یک غذای مفید برای کودکان میسازد؛ البته به جز چربیهای اشباع و قند اضافی موجود در شکلاتهای شیری یا شکلات سفید! یکی از تاثیرات مصرف شکلات تحریک سروتونین، مهمترین انتقالدهندهی عصبی است که بر روحیهی افراد تاثیر میگذارد و آنها را شادتر میکند. البته در مورد بچهها باید مراقب میزان دریافت سروتونین باشید چراکه میتواند هیجان اغراقانگیزی در آنها ایجاد کند. به همین خاطر توصیه نمیشود بچهها بعدازظهرها و بعد از شام شکلات بخورند چرا که باعث افزایش انرژی آنها شده و نمیتوانند بخوابند.
شکلات تلخ با خواص بسیاری برای سلامتی همراه است. از جمله فواید و مزایای شکلات تلخ برای سلامت مردان میتوان به تقویت قوای جنسی آنها اشاره کرد. مصرف شکلات تلخ باعث افزایش جریان خون در اندامهای جنسی مردان میشود. شکلات حاوی ال_آرژنین، اسیدآمینهای است که میتواند یک تقویتکنندهی جنسی طبیعی برای مردان و زنان باشد. این ماده با افزایش اکسیدنیتریک و افزایش جریان خون در اندامهای جنسی عمل میکند و باعث افزایش احساس رضایت میشود.
یک شکلات تلخ خوب شکلاتی است که محتوای کاکائوی بالایی داشته باشد. شکلات تلخ فاقد شیر است که باعث میشود رنگ قهوهای تیرهای داشته باشد. میزان محتوای شکر در شکلات متفاوت است و به این ترتیب شکلاتها شیرین، تلخ یا نیمه شیرین هستند. اغلب عددهایی مانند 30%، 75% یا 80% را روی بستهی شکلاتها میتوانید ببینید. این درصدها میزان محتوای کاکائوی شکلات مورد نظر را نشان میدهد که نشانگر میزان تلخی آن نیز هست.
مادهی اصلی تشکیل دهندهی شکلات تلخ، کاکائو است. بدون کاکائو اصلا شکلاتی وجود ندارد! پس از آن ترکیباتی مانند شکر، کره کاکائو و اسانس وانیل نیز از دیگر ترکیبات شکلات تلخ هستند. به این ترتیب ترکیبات شکلات تلخ خالص شامل مایع شکلات، کره کاکائو، پودر کاکائو و کمی شیرینکننده است.
اگر میخواهید بیشترین استفاده را از خواص شگفتانگیز شکلات تلخ داشته باشید شکلاتهایی با کاکائوی 70 درصد یا بیشتر بخرید که حاوی بیشترین مقدار فلاوانول هستند. البته حواستان به این نکته باشد که هرچه درصد کاکائوی شکلات شما بالاتر باشد، شکلاتتان تلختر خواهد بود. بنابراین اگر خیلی علاقمند به طعم تلخ نیستید درصدهای پایینتر کاکائو را انتخاب کنید. در ادامه میتوانید نکات نگهداری از شکلات تلخ را مطالعه کنید.
شکلات به راحتی بوی هر چیزی که در یخچال و فریزر هست به خود جذب میکند. رطوبت موجود در فریزر باعث ایجاد "شکوفهی قند" یا سفیدک میشود. این بدین معنی است که شکر موجود در شکلات به سطح بالا میرود و باعث تغییر رنگ شکلات میشود. البته این موضوع باعث تغییر در طعم شکلات نمیشود اما از نظر ظاهری جذاب نیست! بنابراین به جای قرار دادن شکلات در فریزر آنها را در مکانی خشک و خنک (دمای حدودا 18 تا 21 درجهی سانتیگراد) و رطوبت کمتر از 55 درصد نگهداری کنید. کابینت یا کمدی که نزدیک اجاق گاز، یخچال یا سایر وسایلی که از خود گرما تولید میکنند، نباشد گزینهی ایدهآلی است. شکلاتها را در ظرف یا محفظهای در بسته و در جایی دور از نور مستقیم خورشید یا هر نور دیگری نگهداری کنید. اگر به خوبی از شکلاتهای تلخ خود نگهداری کنید یک تا دو سال ماندگاری خواهند داشت.
مقدار شکلاتهای تلخ برای مصرف روزانه 30 تا 60 گرم است. مصرف بیشتر باعث دریافت کالری بالاتری میشود. 41 گرم شکلات تلخ دارای 190 کالری انرژی است. در مقابل، اگر یک سیب رسیده با اندازهی متوسط بخورید تنها 95 کالری انرژی دریافت میکنید. شکلاتهایی با درصد کاکائوی بیشتر حاوی قند کمتر و چربی بالاتر هستند. همچنین کاکائوی بیشتر یعنی فلاوانول بیشتر! بنابراین بهتر است شکلات تلخی را انتخاب کنید که حداقل 70 درصد کاکائو داشته باشد.
شکلات از آن خوشمزههایی است که هیچ چیزی نمیتواند مانع میل به خوردن آن باشد. این خوردنی پرطرفدار فواید زیادی برای سلامتی دارد که این خواص و فواید بیشتر به خاطر فلاوانولهای موجود در کاکائوی جامد است. میزان این فلاوانول در شکلاتهای تلخ متفاوت است. بعلاوه هر شرکت روشهای فرآوری خاص خودش را دارد و این میتواند روی فلاوانول موجود در آن تاثیر بگذارید.
تولیدکنندگان شکلات میزان فلاوانول موجود در محصولات خود را ذکر نمیکنند. با این حال، شکلاتهای تلخ با میزان درصد کاکائوی بیشتر معمولا دارای فلاوانول بیشتر هستند. با این که شکلاتهای تلخ دارای آنتی اکسیدانهای مفید و مواد معدنی زیادی است اما دارای چربی و شکر نیز هست. این میزان چربی و شکر باعث بالا رفتن کالری این مادهی غذایی میشود.
از مواد تشکیلدهندهی شکلاتهای تلخ میتوان به کرهی کاکائو اشاره کرد که عمدتا از چربیهای اشباع ناسالم است. بنابراین بهتر است میزان مصرف این مادهی غذایی محدود باشد تا از مصرف کالری، چربی و شکر زیاد اجتناب شود. البته شکلاتهای تلخ قند کمتری نسبت به شکلاتهای شیری و سفید دارند. شکلاتهایی که حاوی کاکائوی بیشتری هستند معمولا حاوی شکر کمتری هستند. این میزان شکر نیز در محصولات شرکتهای مختلف، متفاوت است و بنابراین پیشنهاد ما این است که پیش از خریدن یک محصول میزان شکر و دیگر مواد تشکیلدهندهی آن را بررسی کنید.
برندهای مختلف تولیدکنندهی انواع شکلات در کشور ما وجود دارند. از میان این برندها میتوان به شکلات تلخ پارمیدا، شکلات تلخ فرمند، شکلات تلخ سایرو، شکلات تلخ قافلانکوه، شکلات تلخ ماسی و شکلات تلخ شونیز اشاره کرد. شرکت کیان شکلات کیمیا که محصولات خود را با برند پارمیدا و سایرو به بازار عرضه میکند بهترین شکلات تلخ را با بستهبندیهای متفاوت و با بهترین کره کاکائو تولید میکند. سایرو از شکلاتهای تلخ با کیفیت و خوش قیمتی است و طعم و بستهبندی جالبی نیز دارد.
شرکت قافلانکوه نیز با بیش از 30 سال سابقه یکی از تولیدکنندگان باکیفیت انواع شکلاتهای تلخ است. شکلات ماسی یکی دیگر از شرکتهای ایرانی است که با بهترین و به روزترین تجهیزات، محصولات شکلاتی و همینطور شکلات تلخهای باکیفیت خود را به بازار عرضه میکند. شونیز از دیگر برندهای ایرانی تولیدکنندهی شکلات است؛ یکی از برندهای معتبری که میتوانید با خیال راحت از انواع شکلاتهای تلخ آن استفاده کنید.
شکلات تلخ یکی از پرخاصیتترین انواع شکلاتها است و بسیاری از شرکتهای شکلاتسازی دنیا بخش بزرگی از تولیدات خود را به شکلات تلخ اختصاص میدهند. برندهای خارجی تولیدکنندهی شکلات تلخ هر یک به دنبال تولید بهترین شکلات هستند تا بتوانند بازار جهانی را در دست بگیرند. از برندهای مختلف شکلات تلخ خارجی میتوان به شکلات تلخ اسنیکرز، شکلات تلخ لیندت، شکلات تلخ هرشیز، انواع شکلات تلخ نستله، شکلات تلخ گودیوا، شکلات تلخ گلکسی و غیره اشاره کرد که همگی از کیفیت و طعم بینظیری برخوردار هستند و از بهترین مواد اولیه ساخته شدهاند.
برای خیلی از آدمها شکلات، شکلات است! فرقی ندارد از کجا خریده باشند و چه ویژگیهایی دارد! اما از آنجایی که تغذیهی سالم و بدن سالم با یکدیگر در ارتباط هستند بهتر است در انتخاب شکلاتهایتان کمی حساسیت به خرج بدهید! در انتخاب شکلات تلخ به یک سری ویژگیهای آن دقت کنید تا انتخاب سالمتری داشته باشید.
درصد کاکائوی بالاتر
میزان شکر کمتر
کمترین میزان مواد افزودنی
بدون عطر و طعم اضافه شده
بدون مواد نگهدارنده
شکلاتی که در دمای پایین پردازش شده باشد
برای اهل شکلات هر چیزی که داخلش شکلات داشته باشد خوشمزه است! بعضیها ولی ترجیح میدهند خود شکلات را دست بگیرند و بخورند و از فرآوردههای شکلاتی خیلی استقبال نمیکنند. به هرحال روشهای مختلفی برای خوردن شکلات هست. شکلات را میتوانید خرد، آسیاب، رنده یا ذوب کنید و برای سس گاناش، موس شکلاتی و پودینگ استفاده کنید. در هر دسری که دوست دارید شکلات بریزید و از طعم بینظیر آن لذت ببرید. البته گفتن این نکته هم خالی از لطف نیست که شکلاتهای تلخ فاقد شیر هستند و به همین خاطر برای دستوالعملهای شیرینی وگانها یا گیاهخواران گزینهای بسیار عالی است.
اگر میخواهید شکلات را ذوب کنید این کار را باید با صبر و حوصله انجام دهید. شکلاتها را به قطعات کوچکتر خرد کنید و درون یک ظرف بریزید. ظرف شکلاتها را درون قابلمهای حاوی آب جوش قرار دهید و اجازه دهید با گرمای آب جوش شکلاتها نرم و آب شوند. مشکلاتها را مرتبا هم بزنید تا به طور یکدست حرارت به آنها برسد. این شکلات آب شده را روی اوتمیل (Oatmeal) یا جو دو سر پرک بریزید و از طعم آن لذت ببرید.
در این مطلب در مورد خواص بینظیر شکلات تلخ و بایدها و نبایدهای آن نکاتی را بیان کردیم. همانطور که گفتیم کاکائو تاثیر بسیار زیادی بر سلامتی دارد و از بیماریهای قلبی هم جلوگیری میکند. البته این موضوع به این معنی نیست که شما جایز هستید هر روز هر چقدر شکلاتی که دوست دارید بخورید! شکلاتها دارای کالری زیادی هستند و پرخوری و زیاده خوری آنها هم کار آسانی است! بعد از شام یکی دو قطعهی کوچک از این مادهی غذایی پرخاصیت را بخورید. البته حواستان باشد همهی شکلاتهایی که در مغازهها میبینید سالم نیستند. شکلاتهایی با کیفیت انتخاب کنید؛ شکلاتهایی با کاکائوی 70 درصد یا بالاتر. زیرا شکلاتهای تلختر حاوی قند کمتری هستند و البته خب تلختر هم هستند!
شکلات تلخ یکی از خوردنیهایی است که هم خوشمزه است و هم خواص فوقالعادهای دارد. برای خرید شکلات تلخ هم میتوانید به فروشگاه بروید و یا راه آسانتر، سری به فروشگاه اینترنتی حاجی بادومی بزنید و آنلاین خرید کنید.