آجیل های حساسیت زا کدامند؟ علائم حساسیت به آجیل + روش درمان

آجیل های حساسیت زا که شامل بادام زمینی، بادام هندی، بادام درختی، پسته، فندق، ماکادمیا، گردو و آجیل برزیلی است، از شایع‌ترین محرک‌های آلرژیک غذایی هستند که می‌توانند در برخی افراد واکنش‌های خفیف تا شدید ایجاد کنند. علائم حساسیت به آجیل شامل خارش، کهیر، تنگی نفس، دل‌درد و در موارد شدید آنافیلاکسی است.

شناخت این علائم به پیشگیری از بروز واکنش‌های خطرناک کمک می‌کند. روش‌های مختلفی برای درمان حساسیت به آجیل وجود دارد که شامل اجتناب از مصرف، درمان دارویی و در موارد خاص ایمونوتراپی است تا شدت واکنش‌ها کاهش یابد و ایمنی فرد افزایش پیدا کند.

عوارض حساسیت به آجیل یا آلرژی به آجیل چگونه است؟

علائم ناشی از مصرف آجیل‌ های حساسیت‌ زا معمولا با خارش گلو، قرمزی و کهیر بر روی پوست آغاز شده و با مصرف زیاد ممکن است با مشکلات تنفسی و گوارشی و در موارد نادر با شوک آنافلیلاکسی بروز کنند.

مانند سایر آلرژی‌های غذایی، واکنش به آجیل‌ های حساسیت زا ظرف چند دقیقه تا یک ساعت پس از مصرف ظاهر می‌شوند.

این علائم اغلب شامل خارش در مخاط دهان و پوست همراه با قرمزی، کهیر و تورم هستند. در برخی از موارد، ممکن است نشانه‌های تنفسی نیز بروز کنند.

در بیشتر موارد علائم گوارشی شدید به‌تنهایی رخ نمی‌دهند و  معمولا همراه با سایر نشانه‌های آلرژیک مانند دشواری در بلع، تهوع، استفراغ، اسهال و نفخ دیده می‌شوند.

اما در موارد نادر، این نوع حساسیت می‌تواند منجر به شوک آنافیلاکسی همراه با اختلال در تنفس و افت فشار خون نیز شود.

انواع آجیل های حساسیت زا

انواع آجیل های حساسیت زا شامل بادام هندی، بادام زمینی، فندق، پسته، گردو و ماکادمیا هستند که مصرف آن‌ها در افراد حساس و با سابقه آلرژیک می‌تواند دردسرآفرین باشد.

حدود ۱۰ درصد از کودکان و بزرگسالانی که به مواد غذایی حساسیت دارند، نمی‌توانند آجیل مصرف کنند. افرادی که حساسیت به آجیل دارند، حتی با مصرف مقدار کمی از آن‌ها دچار مشکل می‌شوند.

البته آلرژن‌های آجیل‌های مختلف یکسان نیستند، داشتن آلرژی به یک آجیل به طور خودکار به معنای حساسیت به همه آجیل‌ها نیست. بنابراین نگران نباشید، شاید حساسیت شما فقط محدود به یک یا دو نوع مغز آجیلی مثل بادام زمینی یا بادام هندی باشد! برای آگاهی بیشتر، در ادامه این مطلب از بلاگ آجیل فروشی حاجی بادومی با انواع آجیل های حساسیت زا که بیشترین گزارش‌های آلرژیک را داشته‌اند، آشنا می‌شوید:

1. بادام زمینی از جمله آجیل های حساسیت زا

اگرچه که بادام زمینی از نظر گیاه‌شناسی جزو حبوبات است، اما حساسیت به بادام زمینی بالا است و این مغز از آلرژی‌زاترین مواد غذایی به‌حساب می‌اید.

افرادی که به بادام زمینی حساسیت دارند، دیگر فرقی ندارد که کمی پودر آن در سس کچاپ یا در خمیر شکلات باشد یا یک لقمه با کره بادام‌زمینی، علائم بعد از چند دقیقه یا نهایتا چند ساعت بروز خواهد کرد.

پروتئین‌های پایدار بادام زمینی حتی پس از حرارت‌دیدن هم فعال باقی می‌مانند و می‌توانند باعث آزاد شدن هیستامین، خارش شدید و انقباض عضلات تنفسی شوند.

2. حساسیت به بادام هندی

یکی از آجیل های حساسیت زا با واکنش‌های شدید بادام هندی است. آلرژن‌های آن نیازمند واکنش فوری ایمنی باشند و در موارد نادر منجر به تورم حنجره و نیاز به تزریق اپی‌نفرین شوند. اگرچه خواص بادام هندی این مغز خوشمزه شگفت انگیز است اما قبل از مصرف حتما حواستان به آلرژی زا بودن آن باشد!

3. حساسیت به بادام درختی

بحث آلرژی به آجیل، بادام شیرین و تلخ را هم دربرمی‌گیرد. علائم آن از خارش دهان و احساس سوزش گلو تا کهیر منتشر و مشکلات تنفسی متغیر است. وجود پروتئین‌های ذخیره‌ای بادام باعث می‌شود حتی در مقادیر بسیار اندک هم تحریک‌کننده باشند.

4. فندق از جمله آجیل های حساسیت زا

آجیل حساسیت‌زا مانند فندق، اغلب با واکنش‌های دهانی (Oral Allergy Syndrome) شناخته می‌شود؛ به این معنا که فرد پس از مصرف دچار خارش لب‌ها و سقف دهان می‌شود. اما در حساسیت‌های شدیدتر، تورم صورت و حملات آسم نیز گزارش شده است.

5. حساسیت به پسته

بله مغز آجیلی گرانقیمت و محبوب پسته نیز جزو آجیل‌های آلرژی‌زا قرار دارد. متأسفانه پروتئین‌های پسته می‌توانند پاسخ التهابی شدیدی در دستگاه گوارش و سیستم تنفسی ایجاد کنند.

در کودکان و بزرگسالان، حساسیت به پسته اغلب با علائم خفیفی مثل کهیر و خارش خفیف بدن تا شدید مثل تنگی نفس، استفراغ و آنافیلاکسی مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده واکنش متقاطع پروتئینی است. برای درمان حساسیت به پسته راه‌‌حل قطعی، جزو اجتناب از مصرف، وجود ندارد.

6. حساسیت به آجیل برزیلی

آجیل برزیلی منبع غنی سلنیوم است، اما در برخی افراد باعث تحریک شدید ایمنی می‌شود و به همین دلیل می‌توان آن را در لیست آجیل های حساسیت زا قرار داد.

علائم حساسیت به آجیل‌های حساسیت‌ زا مانند آجیل برزیلی شامل کهیر گسترده، خارش پوست و حتی ورم حنجره است که نیاز به اقدام فوری دارد.

7. گردو یکی از آجیل های حساسیت زا

وجود امگا 3 گردو را به یکی از پرطرفدارترین مغزهای آجیلی مخصوصا به همراه صبحانه تبدیل کرده‌است. اما متأسفانه گردو نیز در لیست انواع آجیل های حساسیت زا قرار می‌گیرد.

پروتئین‌های مقاوم گردو در برابر هضم و حرارت باعث می‌شوند حساسیت به گردو غالباً مادام‌العمر باقی بماند و در صورت بی‌احتیاطی منجر به واکنش‌های سیستمیک شود.

8. ماکادمیا از آجیل های حساسیت زا

اگرچه که حساسیت به ماکادمیا کمتر رایج است، اما جزو آجیل‌ های حساسیت‌ زا گزارش شده‌است.

علائم آن ممکن است شامل تهوع، سردرد و واکنش‌های پوستی باشد که در صورت تکرار باید جدی گرفته شود. در صورت بروز علائم خفیف می‌توانید سریعا با مصرف پماد یا داروهای ضدآلرژی مثل قرص آنتی‌هیستامین استفاده کنید.

علائم حساسیت به آجیل

علائم آلرژیک به آجیل های حساسیت زا معمولا چند دقیقه یا چند ساعت بعد از مصرف به صورت خارش، تورم، مشکلات پوستی و یا تنفسی بروز می‌کند.

پروتئین‌های ذخیره‌ای موجود در آجیل های حساسیت زا، چون با گرما و اسیده معده هضم نمی‌شوند، موجب واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.  علائم آلرژیک معمولا بعد از چند دقیقه یا چند ساعت پس از مصرف با خارش گلو، پوست، کهیر یا مشکلات تنفسی متغیر باشند.

علائم خفیف حساسیت به آجیل

خارش دهان و لب‌ها، قرمزی پوست، خارش چشم، عطسه و گرفتگی بینی علائم خفیف حساسیت به آجیل است.

برخی افراد ممکن است دچار مشکلات گوارشی مانند درد معده یا اسهال شوند. این علائم معمولاً تهدیدکننده حیات نیستند اما در صورت تکرار یا شدت گرفتن نیاز به بررسی پزشکی دارند تا از پیشرفت به واکنش‌های شدیدتر جلوگیری شود.

علائم شدید حساسیت به آجیل یا آنافیلاکسی

در برخی افراد، به‌ویژه کسانی که علائم حساسیت به بادام درختی یا سایر آجیل‌ها را قبلاً تجربه کرده‌اند، واکنش می‌تواند به شکل آنافیلاکسی بروز کند.

این واکنش شدید با تورم زبان و گلو، خس‌خس سینه، تنگی نفس، افت شدید فشار خون و احساس ضعف یا بیهوشی همراه است. آنافیلاکسی یک وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود و نیاز به تزریق سریع اپی‌نفرین و مراقبت فوری پزشکی دارد تا از خطر مرگ جلوگیری شود.

تشخیص حساسیت به آجیل

فرآیند تشخیص حساسیت به آجیل معمولا با بررسی علائم بالینی، سابقه واکنش‎های آلرژیک و در نهایت تست‌های تخصصی شکل می‌گیرد.

در طی این بررسی، مشخص می‌شود که کدام آجیل ها حساسیت زا هستند و یا به عبارتی دیگر فرد به چند نوع آجیل حساسیت دارد.

آلرژی به آجیل، مخصوصا اگر آلرژی اولیه (نوزادی) باشد، اغلب با افزایش سن برطرف نمی‌شود. آنچه که در بین تمامی آجیل‌ها مشترک است، وجود پروتئین‌های ذخیره‌ای است که با بو دادن و پختن آن‌ها از بین نمی‌روند.

بر اساس بررسی برنامه غذایی روزانه

یکی از روش‌های مؤثر در تشخیص حساسیت غذایی، بررسی دقیق برنامه غذایی روزانه فرد است.

در این روش باید برنامه غذایی روزانه خود را با تمام جزئیات یادداشت کرده و در اختیار پزشک بگذارید. با ثبت و تحلیل خوراکی‌های مصرف‌شده و واکنش‌های بدن، پزشک می‌تواند آجیل‌ های حساسیت‌ زا را شناسایی کند.

آزمایش خون

از روش‌های رایج برای تشخیص حساسیت به آجیل، آزمایش خون است. در این آزمایش، میزان آنتی‌بادی IgE بررسی می‌شود؛ که البته تشخیص حساسیت نوع آجیل کمی دشوار است و باید در کنار تست آلرژی انجام شود.

بالا بودن سطح این آنتی‌بادی‌ها نشان‌دهنده واکنش ایمنی بدن نسبت به آجیل‌های خاص است و می‌تواند به تشخیص دقیق کمک کند.

تست آلرژی

روش دیگری که در مراکز تخصصی برای شناسایی آلرژی به آجیل انجام می‌شود، تست آلرژی است.

به این ترتیب که مقدار کمی از آلرژن در مایعی قرار گرفته و با ابزاری خاص با ایجاد خراش یا در زیر پوست قرار داده می‌شود تا واکنش‌های پوستی را مورد بررسی قرار دهند. تست خراش پوستی نتایج دقیق‌تری دارد اما با واکنش آلرژیک همراه است.

درمان حساسیت به آجیل

درمان مشکلات مربوط به مصرف آجیل‌ های حساسیت‌ زا عمدتاً شامل پرهیز کامل، مصرف داروهای ضد آلرژی و در موارد خاص، استفاده از ایمونوتراپی تحت نظر پزشک است.

باتوجه به شدت علائم، سن بیمار و نوع آلرژی درمان حساسیت به آجیل با مشکل روبه‌رو است و بهتر است بگوییم که جزو اجتناب از مصرف آجیل و فرآورده‌های آن راهی ندارد!

معمولا افراد مبتلا به آلرژی اولیه (primary allergy) یا اصطلاحا همان آلرژی ارثی به ندرت به‌طور کامل از آن رها می‌شوند. در صورت مصرف حتما باید با داروی ضد حساسیت و یا در موارد شدید تزریق اپی‌نفرین از علائم شدید حاصل از آجیل حساسیت زا جلوگیری کرد.

اما درمان حساسیت به آجیل در آلرژی ثانویه، یا حساسیتی که در دوران بزرگسالی به آن مبتلا شده‌ایم، احتمال دارد که دوره‌ای بوده و بعد از مدتی به‌خودی خود رفع شود.

درمان خانگی حساسیت به آجیل

در موارد خفیف، برخی اقدامات خانگی می‌توانند شدت واکنش به آجیل‌ های حساسیت‌ زا را کاهش دهند.

به‌عنوان مثال، در درمان حساسیت به بادام هندی اگر علائم تنها شامل خارش خفیف باشد، شست‌وشوی دهان و مصرف آنتی‌هیستامین خوراکی بدون نسخه می‌تواند علائم را کنترل کند.

درمان دارویی پس از مصرف آجیل های حساسیت زا

اگر فرد به‌طور تصادفی آجیل‌ های حساسیت‌ زا مصرف کرده و دچار علائم آلرژی شود، درمان دارویی سریع ضروری است. آنتی‌هیستامین‌ها (مانند سیتریزین و لوراتادین) برای کنترل کهیر و خارش به کار می‌روند.

در واکنش‌های متوسط تا شدید، کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی برای کاهش التهاب سیستمیک تجویز می‌شوند.

درمان‌های پیشرفته ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یا حساسیت‌زدایی یکی از جدیدترین روش‌های علمی برای کاهش شدت واکنش به آجیل‌های حساسیت‌زا است. در این روش، مقادیر بسیار کم از پروتئین آجیل به صورت کنترل‌شده و تدریجی به بیمار داده می‌شود تا سیستم ایمنی به مرور تحمل بیشتری پیدا کند.

با این حال، این روش باید حتماً زیر نظر آلرژیست و در محیط ایمن انجام شود تا خطر آنافیلاکسی مدیریت گردد.

درمان حساسیت کودکان به آجیل های حساسیت زا

کنترل و کاهش واکنش‌های آلرژیک در کودکان نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و آموزش والدین است.

کودکان به دلیل سیستم ایمنی حساس‌تر، بیشتر در معرض واکنش شدید به آجیل‌ های حساسیت‌ زا هستند.

برای کاهش خطر، باید مصرف هرگونه فرآورده حاوی آجیل کاملاً قطع شود، برچسب مواد غذایی به‌دقت بررسی گردد و به کودک آموزش داده شود تا از خوردن خوراکی‌های مشکوک حاوی آجیل خودداری کند.

بهداشت محیط خانه

پاکیزگی خانه نقش مهمی در پیشگیری از تماس غیرمستقیم کودک با آجیل‌ های حساسیت‌ زا دارد. باقی‌مانده ذرات آجیل روی میز، کف یا وسایل آشپزخانه می‌تواند حتی بدون مصرف مستقیم، واکنش آلرژیک ایجاد کند.

انتخاب سالم: جایگزینی آجیل‌هایی که به ندرت حساسیت زا هستند

برای خانواده‌هایی که با آلرژی به آجیل مواجه هستند، انتخاب جایگزین‌های ایمن اهمیت بالایی دارد.

برخی دانه‌ها مانند تخم کدو، تخم آفتابگردان و تخم جابانی حساسیت‌زایی کمتری برای فرد داشته‌ و بتوان محرومیت از منابع غنی مغزهای آجیلی را تا حدی جبران کرد.

البته باید قبل از معرفی هر جایگزین جدید، تست حساسیت انجام شود تا از ایمن بودن آن برای کودک اطمینان حاصل گردد.

کدام آجیل حساسیت‌زا نیست؟

هرچند فهرست بلندبالایی از آجیل‌ های حساسیت‌ زا وجود دارد، اما همه مغزها به یک اندازه آلرژی‌زا نیستند.

مغز تخم کدو، تخم آفتابگردان و تخم جابانی در اغلب افراد واکنش آلرژیک ایجاد نکرده و در گروه مواد غذایی کم‌خطر قرار می‌گیرند.

با این حال، چون سیستم ایمنی هر فرد متفاوت است، حتی آجیل‌های کم‌حساسیت نیز باید ابتدا با مقادیر کم و تحت نظر پزشک آلرژیست آزمایش شوند تا از ایمن بودن آنها اطمینان حاصل شود.

آیا راهی برای خوردن آجیل حساسیت‌زا وجود دارد؟

برای افرادی که سابقه طولانی حساسیت به آجیل دارند، مصرف مستقیم آجیل‌های محرک خطرناک است، اما درمان‌های نوین مانند ایمونوتراپی خوراکی (Oral Immunotherapy) تحت نظر پزشک متخصص، شاید بتواند تحمل سیستم ایمنی را به تدریج افزایش دهد.

چه افرادی بیشتر در معرض حساسیت به آجیل قرار دارند؟

مصرف آجیل های حساسیت زا برای برخی از افراد خطرناک‌تر است:

• کودکان خردسال
• افراد با سابقه خانوادگی آلرژی
• مبتلایان به آسم و آلرژی‌های دیگر
• افراد با بیماری خودایمنی یا سیستم ایمنی ضعیف

سوالات متداول در خصوص آجیل های حساسیت زا

در این بخش به سوالات پرتکرار در رابطه با آجیل های حساسیت زا می‌پردازیم:

کدام آجیل ها حساسیت زا هستند؟

رایج‌ترین آجیل‌ های حساسیت‌ زا شامل بادام زمینی، بادام هندی، بادام درختی، فندق، گردو، پسته، ماکادمیا و آجیل برزیلی هستند.

حساسیت به آجیل چه زمانی ایجاد میشه؟

واکنش‌های آلرژیک به آجیل‌ های حساسیت‌ زا اغلب در دوران کودکی آغاز می‌شود، اما ممکن است در بزرگسالی هم به دلیل تماس مکرر یا تغییرات سیستم ایمنی بروز کند.

چه افرادی بیشتر در معرض آلرژی به آجیل هستند؟

کودکان، افراد با سابقه خانوادگی آلرژی، مبتلایان به آسم یا سایر آلرژی‌ها و کسانی که قبلاً واکنش به آجیل داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر هستند.

آیا افرادی که به آجیل حساسیت دارند هرگز نمی‌توانند آجیل بخورند؟

در اکثر موارد، پرهیز کامل از آجیل‌ های حساسیت‌ زا ضروری است، مگر اینکه تحت ایمونوتراپی کنترل‌شده قرار گیرند تا تحمل بدن افزایش یابد.

آیا انجیر حساسیت زا است؟

برای افراد با سابقه آلرژی به گرده درختان ممکن است باعث واکنش خارش یا کهیر شوند.

آیا بادام درختی حساست زا است؟

بله، بادام درختی از جمله آجیل‌های رایج در ایجاد آلرژی غذایی است و می‌تواند واکنش‌های خفیف تا شدید ایجاد کند.

آیا بادام هندی حساسیت زا است؟

بله، بادام هندی یکی از قوی‌ترین انواع آجیل های حساسیت زا است و در بسیاری از افراد واکنش شدید و حتی آنافیلاکسی ایجاد می‌کند.

رایج‌ترین علائم گوارشی حساسیت به آجیل چیست؟

مصرف آجیل‌ های حساسیت‌ زا ممکن است باعث تهوع، استفراغ، دل‌درد، نفخ یا اسهال شود که ناشی از واکنش التهابی روده است.

منظور از آنافیلاکسی چیست؟

آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک سیستمیک و شدید است که می‌تواند باعث افت فشار خون، تنگی نفس و شوک شود و نیاز به اقدام اورژانسی دارد.

شدیدترین واکنش آلرژیک به آجیل ها چیست؟

آنافیلاکسی، شدیدترین واکنش آلژیک است که می‌تواند در عرض چند دقیقه پس از مصرف آجیل رخ دهد و در صورت درمان‌نشدن جان بیمار را تهدید کند.

حساسیت به آجیل درمان می‌شود؟

در بسیاری از موارد، واکنش‌های آلرژیک به آجیل‌ های حساسیت‌ زا مادام‌العمر است، اما با ایمونوتراپی خوراکی می‌توان شدت واکنش‌ها را کاهش داد و تحمل نسبی ایجاد کرد.

منبع: aha

خرید آجیل